Op de kop van het Oosterdokseiland is het sluitstuk van het eiland gebouwd; het internationale hoofdkantoor van Booking.com. Een pand van 63.500 vierkante meter, met 41 appartementen, gebouwd in binnenstedelijk gebied deels op een fundering die bestemd was voor een ander gebouw. Een erg complex project met een aantal mooie uitdagingen, waarin de specialismen van Aronsohn goed naar voren zijn gekomen.
De ontwikkeling van het Oosterdokseiland kent een lange geschiedenis. In een eerdere fase van de ontwikkeling was er voor deze laatste kavel al een ontwerp gemaakt. Op basis daarvan werd een deel van de fundering al gerealiseerd. Toen duidelijk werd dat Booking.com zich hier wilde vestigen, is er een ander ontwerp gemaakt door de architecten van UNStudio: een uitdagend ontwerp met over de hoogte wisselende vloerrandposities, grote kolomvrije overspanningen en uitkragingen.
Alle andere kavels waren inmiddels al bebouwd. Binnen de kavel van Booking.com was een gedeelte van de fundering van het “oude ontwerp” al gerealiseerd. Deze fundering bevatte een kelder met een techniekruimte die het hele Oosterdokseiland voorziet van energie. Met het weghalen van de eerder gelegde fundering zou het hele eiland zonder stroom komen te zitten. Dit was geen optie. Er moest dus gewerkt worden met een fundering die gemaakt was voor een gebouw met een geheel andere constructie. Grote kolomlasten van het nieuwe ontwerp grepen op andere plaatsen aan, waardoor uitgebreide versterkingen in de reeds aanwezige kelder nodig waren. De nieuwe paalfundering moest worden gecreëerd tussen alle ruim 1200 palen van gesloopte bebouwing.
Nog voordat het plan volledig was uitgewerkt is er gestart met het heiwerk. In verband met de nieuwe regelgeving is er bewust op gestuurd de geluids- en trillingsoverlast binnen de toelaatbare grenzen te houden. We hebben daarom een heiproef gedaan, waarbij we, vooruitlopend op het daadwerkelijk uitvoeren van het heiwerk, een aantal palen heiden en monitorden wat het effect van geluid en trillingen op de omgeving was. De ervaring en expertise van Aronsohn leert namelijk dat dit een meer waarheidsgetrouw beeld geeft dan het maken van allerlei geluids- en trillingsprognoses met rekenmodellen.
De complexiteit van het gebouw kwam ook tot uiting in de constructie tussen de begane grond en de vierde verdiepingsvloer. Het gebouw wordt ondersteund door relatief weinig kolommen, die ook een nog complexe vorm hebben. Dit resulteerde in een constructie op de vierde verdieping met forse belastingen, grote overspanningen en in de noordoosthoek van het gebouw een uitkraging van 23 meter met nog zes verdiepingen daarbovenop.
Men kan zich voorstellen dat zo’n overstek doorbuigt, wanneer er zes verdiepingen op gebouwd worden. Aronsohn heeft het uiteinde van het overstek van de vierde verdiepingsvloer hoger aan laten leggen, zodat de constructie weer waterpas zou komen te liggen wanneer de zes bovenliggende verdiepingen gebouwd waren. De noordoosthoek is daarom 24 cm “te hoog” gebouwd en door de belasting van de zes bovenliggende verdiepingen teruggezakt tot ongeveer waterpas.
Ondanks dat de vierde verdieping 24 cm omhoog gezet is, zijn de vijfde en daaropvolgende verdiepingen daar weer waterpas op gebouwd. Door de vervorming van de onderliggende constructie zouden deze vloeren in de eindsituatie niet meer horizontaal liggen. Om dat te voorkomen is er tussen de vierde en de vijfde verdieping gebruikt gemaakt van een vijzelvoorziening. Op deze manier konden we, wanneer er belasting bij kwam, de vijfde verdieping telkens weer horizontaal brengen. Wanneer de berekeningen van het hoger zetten van de uitkraging op de vierde verdieping, om wat voor reden dan ook niet zouden kloppen, lagen alle vloeren vanaf de vijfde verdieping in ieder geval waterpas.
Inmiddels is het complex eind november 2022 opgeleverd en heeft Booking medio 2023 haar intrek genomen in het gigantische onderkomen dat zich nu de stadscampus van het Oosterdokseiland mag noemen.
Lees ook de projectpagina.
ir. Paul Lagendijk
Constructief ontwerper bij Aronsohn
