28 maart 2022 Blogs

Nieuwbouw SRON: Rocket Science

Ontzorgen van de opdrachtgever. Van begin tot eind. Dat is het doel dat Aronsohn Management nastreeft in een project. Samenwerking hebben wij hoog in het vaandel staan. Wij betrekken opdrachtgever en gebruikers bij het proces en sturen ontwerpers en uitvoerende partijen aan om te komen tot een optimaal resultaat. De nieuwbouw voor SRON Netherlands Institute for Space Research in Leiden is een goed voorbeeld van een project waarbij dat zeer goed is gelukt.

Al in 2009 klopte ruimteonderzoeksinstituut SRON bij Aronsohn aan voor hulp bij het opstarten van een project voor vervangende huisvesting. Uiteindelijk groeide deze vraag uit tot een project waarbij vrijwel alle aspecten van Projectmanagement waar Aronsohn Management zich mee bezig houdt in zijn vertegenwoordigd.

Blog

Druk op de ketel

In samenwerking met installatieadviseur Deerns heeft Aronsohn SRON ondersteund in het vormgeven van de huisvestingsplannen. Zo is er een haalbaarheidsstudie gedaan, is er gezocht naar een geschikte locatie, hebben we een Programma van Eisen en een budgetraming opgesteld. In de loop der jaren zijn verschillende locaties de revue gepasseerd in o.a. Utrecht en Amsterdam. Begin 2018 is uiteindelijk besloten in Leiden neer te strijken en werden de plannen pas echt concreet.

Aronsohn mocht na een Europese Aanbesteding ook het projectmanagement verzorgen. Eind 2017 is gestart met het samenstellen van een ontwerpteam en het bouwrijp maken van de projectlocatie in Leiden, toen nog een parkeerplaats

Inmiddels stond de druk op de ketel, want SRON werkte aan een aantal internationale ruimtemissies met strakke deadlines. Dat betekende echter wel dat de cleanroom in de nieuwe huisvesting uiterlijk oktober 2021 up and running moest zijn, want direct aansluitend moest verder worden gewerkt aan meetinstrumenten voor de ruimtemissies waar SRON een bijdrage aan levert Dit betekende ook dat onder hoge tijdsdruk moest worden ontworpen, aanbesteed en gebouwd. Dit is gelukt middels een variant op de ABC-aanbestedingsmethode op basis van een VO+, de uitvoerende partijen aan te trekken en gezamenlijk het ontwerp af te ronden. Hierdoor is het ontwerp in ca. 18 maanden van een SO ontwikkeld tot een Uitvoeringsgereed Ontwerp. Dat het de nodige inspanning heeft gekost om dit niet alleen binnen planning, maar ook binnen budget te realiseren, hoeft geen betoog. Maar het lukte en er kon gebouwd worden.

Tekst gaat verder onder de afbeelding.

Wat doet SRON?

SRON is een van de onderzoeksinstituten van NWO. SRON doet onderzoek vanuit de ruimte en ontwikkelt daar zeer geavanceerde meetinstrumenten voor, die aan boord van ruimtetelescopen zowel naar de aardatmosfeer als het heelal kijken. Omdat deze meetinstrumenten met een raket de ruimte in worden geschoten moeten deze niet alleen heel licht zijn, maar ook zeer sterk. Daarnaast moeten zij bestand zijn tegen grote temperatuurwisselingen in de ruimte (wel of geen directe zoninstraling maakt een enorm verschil). Deze meetinstrumenten worden binnen SRON ontwikkeld, gebouwd en getest. Hiervoor zijn naast een ontwerpafdeling ook een fijnmechanische werkplaats en een geavanceerde cleanroom nodig.

Een bekend satellietinstrument van SRON – samen met Airbus, KNMI en TNO -is het  TROPOMI-meetinstrument waarmee vanuit de ruimte o.a. grote methaanlekkages zijn opgespoord die vanaf de aarde onopgemerkt bleven. Methaan is een krachtig broeikasgas en methaanreductie wordt gezien als een cruciale stap om klimaatverandering op de korte termijn tegen te gaan.

Hoge eisen

Dit alles ondanks hoge eisen die er gesteld werden vanwege de gevoelige apparatuur die nodig is voor het produceren en testen van de meetinstrumenten. Hoge trillingseisen bijvoorbeeld vanwege het kleine formaat van de sensoren en dat op een locatie vlak naast de A44. Hoge eisen werden ook gesteld aan elektromagnetische straling, terwijl er gebouwd werd naast een hoogspanningsstation en zelfs deels boven hoogspanningskabels. Ook hoge eisen aan de reinheid van diverse labs in de cleanroom ontbraken niet (ISO 5-6). Deze eisen zijn vastgelegd in een digitaal PvE in BriefBuilder. In iedere ontwerpfase is het ontwerp in detail hieraan geverifieerd.

Dit heeft geresulteerd in een zeer duurzaam gebouw, conform de ambities van de opdrachtgever. Omdat een gebouw als SRON niet past binnen de standaarden van BREEAM Excellent is hiervoor een maatwerkprocedure gevolgd, de zogenaamde bespoke procedure.

Ook de bouw heeft plaatsgevonden onder forse tijdsdruk. In minder dan twee jaar tijd werd een gebouw neergezet van ca. 10.000 m2 BVO met daarin ook opgenomen een geavanceerde cleanroom. Maar ook werd in verband met de trillingseis een separaat gefundeerd trillingsarm vloerveld van bijna één miljoen kilo gebouwd. Daarnaast is er een prachtig atrium, zijn er diverse werkplaatsen, labs en uiteraard ook kantoren gerealiseerd.

De hoogste verdieping, ruim 5m hoog, is geheel bestemd voor installaties. Een dergelijk gebouw vraagt o.a. forse hoeveelheden lucht. Daarnaast zijn er voorzieningen voor Ultra Puur Water, gassen, een stofzuiginstallatie en bevindt zich boven de cleanroom op de begane grond een extra verdieping die geheel gevuld is met technische voorzieningen en HEPA-filters.

Geen siliconen

Tijdens  het ontwerp en de bouw is er intensief samengewerkt tussen alle partijen. Hiervoor hebben wij bijeenkomsten belegd. Hierbij heeft iedereen kunnen aangeven wat belangrijk was. Soms zat dit in kleine dingen. SRON gaf bijvoorbeeld aan dat voor het productieproces van chips in de cleanroom het absoluut cruciaal was dat er geen siliconendeeltjes in de lucht zouden zitten. Deze kunnen de hechting op siliciumplaatjes verhinderen. Silconenkit was daardoor op de hele bouw uit den boze. Bij ieder product dat werd geopperd werd daarom direct de vraag gesteld: “zitten er siliconen in?”

Aronsohn Management is van begin tot eind betrokken geweest bij het project en heeft daarbij zeer nauw samengewerkt met SRON. Mede daardoor is het SRON-gebouw ook een beetje gaan voelen als een Aronsohn gebouw.

 

 

 

ir. Arie van der Ven

Projectleider | Aronsohn Management

Neem contact op

Betrokken partijen:

Architect \  Ector Hoogstad Architecten
Installaties \  Deerns
Constructies \  Pieters Bouwtechniek
Bouwfysica/brandveiligheid \  Peutz
BIM \  Brink Management en Advies
Beheer en Onderhoud \  GBM Advies
Uitvoerende partij \  Bouwcombinatie MedicomZes / Kuijpers Installatietechniek


Werkzaamheden Aronsohn:

Opstellen PvE, locatieonderzoek, begrotingen, projectmanagement, directievoering, toezicht, kwaliteitsmanagement, nazorg.

Bekijk de projectpagina van SRON

Bekijk ook onze SRON pagina

Meer